EMPAT ISU BAHASA DALAM PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN MATEMATIK
PENGENALAN
Bahasa ialah suatu sistem lambang bunyi suara yang arbitrari yang digunakan oleh anggota sesuatu kelompok manusia untuk berhubungan. Bunyi suara ini disebut bunyi bahasa. Bunyi-bunyi bahasa dilahirkan manusia dengan dengan alat-alat pertuturannya dan digabungkan untuk membentukkan kata. Bahasa pengantar ialah bahasa yang digunakan untuk berkomunikasi dan menyampaikan pemikiran manusia dalam bentuk visual. Bahasa pengantar ialah alat yang paling penting dalam pendidikan yang membolehkan guru menyampaikan pengetahuan kepada pelajar. Bahasa pengantar yang digunakan di sekolah Malaysia terdiri daripada Bahasa Tamil, Bahasa Cina dan Bahasa Malaysia. Antara isu-isu yang wujud dalam bahasa pengantar di sekolah ialah :
i. Penggunaan Bahasa Ibunda Di Sekolah
ii. Pengajaran Dan Pembelajaran Sains Dan Matematik Dalam Bahasa Inggeris (PPSMI)
iii. Memartabatkan Bahasa Melayu Dan Memperkukuhkan Bahasa Ingeris (MBMMBI)
iv. Penggunaan Bahasa Matematik
1.0 PENGGUNAAN BAHASA IBUNDA DI SEKOLAH
Pengenalan
Bahasa ibunda merupakan bahasa sendiri yang dipakai sejak kecil. Bahasa ibunda adalah penting dalam meningkatkan komunikasi sesama kaum dan merapatkan hubungan kekeluargaan dan kejiranan. Pengajaran dan pembelajaran yang menggunakan bahasa ibunda dapat meningkatkan kefahaman pelajar dalam pengajaran dan pembelajaran. Memaksimakan komunikasi dalam bilik darjah dan membolehkan pelajar lebih banyak berfikir. Di Malaysia terdapat tiga kaum yang majoriti iaitu Melayu, Cina dan India. Terdapat tiga jenis aliran sekolah iaitu Sekolah Kebangsaan, Sekolah Jenis Kebangsaan Cina dan Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil.
1.1 Kesan Positif Penggunaan Bahasa Ibunda dalam Pengajaran
Guru lebih yakin dalam pengajaran dengan bahasa ibunda. Penyampaian konten menjadi lebih berkesan. Komunikasi antara guru dengan pelajar dapat dimaksimakan dan berlaku dengan berkesan. Pelajar juga lebih mudah memahami proses pembelajaran dan lebih berani menanyakan soalan. Justeru itu, keputusan pelajar dapat dipertingkatkan. Menurut Ketua Pengarah UNESCO, Irina Bokova di Paris pada 12 Mei 2011, kanakkanak akan lebih cemerlang jika didedahkan dengan pelajaran yang menggunakan bahasa ibunda khususnya di peringkat rendah. Beliau turut menyatakan bahawa terdapat bahawa terdapat bukti menunjukkan kanak-kanak di seluruh dunia seperti di Mexico dan Peru yang mendapat pendidikan peringkat rendah dalam bahasa ibunda akan cemerlang di bilik darjah. (Laman Utusan Malaysia Online 12 Mei 2011)
1.2 Kesan Negatif Penggunaan Bahasa Ibunda dalam Pengajaran
Salah satu kesukaran dalam melaksanakan pengajaran dalam Bahasa Ibunda ialah kesukaran guru, guru juga perlu menguasai Bahasa Ibunda dengan baik supaya dapat menyampaikan pengajaran dengan berkesannya. Oleh kerana Malaysia terdiri daripada pelbagai kaum, maka perkahwinan campur merupakan satu perkara yang biasa. Pelajar daripada keluarga yang mana ibu dan bapa daripada etnik yang berbeza akan mengalami kekeliruan memilih Bahasa Ibunda. Bahan rujukan yang digunakan di Malaysia kebanyakan dalam Bahasa Malaysia dan Bahasa Inggeris, ini akan menyebabkan guru menggunakan bahasa campur / rojak dalam pengajaran. Keadaan ini akan menyebabkan pelajar kurang menguasai bahasa sekunder seperti Bahasa Malaysia atau Bahasa Inggeris. Peringkat kolej dan universiti menggunakan Bahasa Malaysia atau Bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar. Pelajar yang belajar dalam Bahasa Ibunda akan mengalami kesukaran memahami pengajaran dalam bahasa yang kurang biasa digunakan.
1.3 Langkah Penyelesaian
Sekolah mewakili setiap kaum iaitu Sekolah Kebangsaan, Sekolah Jenis Kebangsaan Cina dan Sekolah Jenis Kebangsaan Tamil ditubuhkan. Penubuhan tiga jenis aliran sekolah membolehkan Pengajaran lebih berkesan tetapi menjejaskan pencapaian perpaduan. Oleh itu, cara penyelesaian yang paling baik ialah menubuhkan satu jenis sekolah sahaja di peringkat rendah dan menengah yang terdiri daripada berbilang kaum bagi menyelaraskan bahasa pengantar dalam pengajaran sains dan matematik. Ini dapat mewujudkan perpaduan antara kaum dan menyeragamkan bahasa yang digunakan dalam pengajaran sains dan matematik iaitu Bahasa Malaysia. Tetapi dengan menubuhkan satu jenis sekolah sahaja, pelajar bukan Melayu sukar memahami isi pengajaran. Bangsa Cina dan Tamil juga akan rasa tergugat. Mantan Perdana Menteri yang ke-4, Tun Dr. Mahathir Mohd telah mencadangkan penubuhan sekolah wawasan pada tahun 1997. Sekolah wawasan adalah sekolah rendah yang berkonsepkan belajar bersama-sama dalam satu kawasan yang sama tanpa mengira kaum atau agama. Dalam konsep ini, dua atau tiga buah sekolah berlainan aliran akan ditempatkan dalam kawasan yang sama. Setiap sekolah akan mempunyai bangunan sendiri yang boleh disambung antara satu sama lain dengan menggunakan jambatan berhubung. Tujuan dan matlamat sekolah wawasan adalah untuk mewujudkan perpaduan di kalangan pelajar yang berbagai bangsa dan latar belakang. Memupuk semangat integrasi antara pelajar dari pelbagai aliran. Melahirkan generasi yang mempunyai sifat toleransi dan persefahaman yang tinggi demi mewujudkan sebuah Negara yang bersatu padu. Mengalakkan interaksi yang maksimum antara semua warga sekolah melalui perkongsian kemudahan sekolah.
2.0 PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN SAINS DAN MATEMATIK DALAM BAHASA INGGERIS (PPSMI)
Pengajaran dan Pembelajaran Sains dan Matematik dalam Bahasa Inggeris yang lebih dikenali sebagai PPSMI telah dilaksanakan pada tahun 2003 setelah mantan Perdana Menteri Tun Dr. Mahathir Muhamad membuat pengumuman pada 10 Mei 2002. Tujuan pelaksanaan PPSMI adalah dengan matlamat supaya murid dapat menguasai ilmu Sains dan Matematik yang cepat berkembang dan kebanyakkanya adalah dalam Bahasa Inggeris. Dasar ini adalah persediaan murid untuk berdaya saing dengan negara lain pada masa hadapan yang penuh dengan cabaran. Namun, pelaksanaan ini di tentang oleh Domg Jiao Zong dan pertubuhan Cina agak kerajaan membenarkan Sekolah Rendah Jenis Kebangsaan Cina (SRJKC) terus menggunakan bahasa Cina untuk mengajar Sains dan Matematik (Keong, 2010). Lantaran itu, permohonan mereka diluluskan dengan menggunakan bahasa Cina dan Inggeris untuk mengajar dengan merangkakan formula PPSMI dwibahasa untuk pelajar tahap pertama. Sesetengah pelajar menganggapkan bahawa mata pelajaran matematik merupakan salah satu matapelajaran yang sukar kerana terdapat pelbagai rumus dan konsep yang perlu difahami. Tambahan pula, apabila sesi pembelajaran dan pengajaran dilakukan dalam Bahasa Inggeris dan lebih menyukarkan lagi bagi mereka. Akhirnya, dasar ini dimansuhkan sepenuhnya pada
tahun 2012 seperti yang diumumkan oleh Menteri Pelajaran Tan Sri Muhyiddin Yassin pada 8 Julai 2009 dan digantikan dengan dasar Memartabatkan Bahasa Melayu Memperkukuhkan Bahasa Inggeris (MBMMBI).
2.1 Kesan PPSMI
Pelbagai kesan yang kita dapati daripada pelaksanaan PPSMI sama ada dari sudut positif dan negatif. Namun, pelaksanaan ini mendapat tentangan hebat daripada masyarakat kerana boleh merosotkan keputusan pelajar dalam mata pelajaran matematik sekiranya diajar dalam bahasa Inggeris. Hasil kajian mendapati bahawa pencapaian matematik UPSR pada tahun 2009 untuk murid bandar telah merosot daripada 84.8% kepada 80.9% manakala pencapaian murid luar bandar merosot daripada 80.9% kepada 77 % (Malaysiakini, 8 Julai 2009). Masalah-masalah yang dihadapi pelajar adalah dengan sebutan dan pemahaman istilah matematik dalam bahasa Inggeris dalam menstrukturkan ayat. Ini menyebabkan pelajar jarang bertanya soalan kerana kesukara mereka berkomunikasi dalam bahasa Inggeris. Perubahan ini menyebabkan pelajar perlu mengambil masa untuk memahami perkataan- perkataan baru, konsep, simbol matematik yang terdapat dalam soalan. Laporan Trends in Mathematics Science Study (TIMSS) 2007 menunjukkan pencapaian murid Malaysia telah merosot dari tempat ke 10 pada tahun 2003 ke 20 bagi matematik dan bagi mata pelajaran sains dari tempat ke 20 pada tahun 2003 ke-21 pada tahun 2007. Hasil daripada kajian itu menunjukkan bahawa pelajar luar Bandar lebih sukar untuk memahami pembelajaran dan pengajaran dalam Bahasa Inggeris. Sekiranya kita lihat dari sudut pandangan positif dengan pelaksanaan PPSMI adalah penguasaan bahasa Inggeris di kalangan pelajar dapat ditingkat terutamanya pelajar luar bandar yang kebanyakkan lemah dalam Bahasa Inggeris. Mungkin pada permulaan pembelajaran agar susah bagi mereka untuk menerima perkataan Bahasa Inggeris, tetapi akan memberi satu kesan yang mendalam kepada mereka. Sebagai satu contoh kita akan berusaha untuk mencari maksud perkataan bahasa Inggeris dalam bahasa melayu sekaligus akan menambahkan lagi vocab kita . Tetapi, sekiranya kita belajar dalam Bahasa Melayu untuk kemungkinan kita untuk mencari dalam bahasa Inggeris agar tipis. Menurut Ketua Pengarah Pelajaran Datuk Alimuddin Mohd Dom, beliau berkata seramai 178,751 pelajar yang mengambil kertas matematik dalam Sijil Pelajaran Malaysia (SPM), 89.1% daripadanya menjawab dalam Bahasa Inggeris berbanding 4.7% dalam Bahasa Melayu. Ini bermakna
keyakinan mereka dalam menjawab soalan dalam Bahasa Inggeris semakin meningkat.(Berita Harian, 2009). Dalam kajian Keong pula (2010) menyatakan pada 9 Julai 2008, mantan Menteri Pendidikan Dato‟Seri Hishamuddin pula mengatakan keputusan peperiksaan Penilaian Menengah Rendah (PMR) dari tahun 2005 hingga 2007 menunjukkan pelaksanaan PPSMI di Sekolah Menengah tidak mempengaruhi keputusan pencapaian Sains dan Matematik. Dalam subjek matematik, peratusan yang lulus telah meningkat daripada 84.1% pada 2005 kepada 87% pada tahun 2007.
3.0 MEMARTABATKAN BAHASA MELAYU DAN MEMPERKUKUHKAN BAHASA INGERIS (MBMMBI)
Setelah pemansuhan PPSMI secara soft landing maka kedua-dua mata pelajaran tersebut diajar dalam dwibahasa mulai tahun 2010 di sekolah rendah dan menengah sebelum Memartabatkan Bahasa Melayu dan Memperkukuhkan Bahasa Inggeris (MBMMBI) dilaksanakan pada tahun 2011. Tujuan MBMMBI adalah untuk memastikan penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar di semua sekolah rendah dan sekolah menengah serta memastikan murid boleh menguasai Bahasa Melayu dan Bahasa Inggeris dengan fasih dan betul. Memartabatkan Bahasa Melayu adalah meletakkan Bahasa Melayu pada tempat yang sepatutnya yang sesuai dengan kedudukan sebagai bahasa kebangsan yang termaktub dalam Perkara 152 Perlembagaan Malaysia. Bahasa Melayu juga merupakan bahasa pengantar utama pendidikan berdasarkan Akta Pendidikan 1996. Manakala memperkukuhkan Bahasa Inggeris adalah memantapkan penguasaan Bahasa Inggeris sebagai bahasa wajib dipelajari, bahasa komunikasi dan bahasa ilmu di peringkat nasional dan antarabangsa. Selain itu, adalah kerana Bahasa Inggeris merupakan bahasa komunikasi antarabangsa yang perlu dikuasai dengan baik dan berkesan dengan penerokaan di peringkat antarabangsa.
3.1 Antara Strategi MBMMBI Yang Dilakukan Oleh Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM)
1) Memartabatkan Bahasa Melayu
Pelbagai usaha kerajaan dalam memperkukuhkan Bahasa Melayu dengan penguasaan asas kemahiran berbahasa dengan melalui pendekatan modular yang bersepadu, seimbang dan holistik menerusi modul pembelajaran dan pengajaran. Selain itu, pengukuhan asas berbahasa dilakukan secara berstruktur dan sistematik dimana melului modul P&P dengan penerapan elemen dalam seni bunyi diperkukuhkan dalam asas berbahasa (Back to Basics) seperti pradengar, prabunyi, prabaca dan pratulis. Di samping itu, guru yang mengajar mata pelajaran ini perlu beropsyen Bahasa Melayu untuk memastikan kualiti dari segi pedagogi. Guru digalakkan menghadiri kursus peningkatan profesionalisme yang memberikan pendedahan tentang perkembangan terkini ilmu pedagogi dan juga perkembangan bahasa daripada pakar dan luar negara.
2) Memperkukuhkan Bahasa Inggeris
Bagi memperkukuhkan Bahasa Inggeris, transformasi kurikulum Bahasa Inggeris sekolah rendah menitikberatkan penguasaan literasi asas dan pengukuhan Bahasa Inggeris melalui pendekatan modular. Manakala asas berbahasa (Back to Basic) memberi penekanan kepada Phonics di samping menerapankan elemen pembelajaran yang menyeronokkan dalam modul Language Arts. Selain itu, Model Standard British English digunakan sebagai panduan supaya setiap guru dapat merujuk kepada standard yang sama dari segi sebutan, penulisan dan tatabahasa.
4.0 BAHASA MATEMATIK
Perkembangan matematik sentiasa selari dengan perkembangan tamadun manusia itu sendiri. Matematik bukan sahaja penting dalam kehidupan seharian, malah ia sering dihayati sebagai satu kesenian dan keindahan serta sebagai alat komunikasi. Dalam matematik, perhubungan idea-idea adalah melalui bahasa istimewa dan khusus. Kebanyakan orang beranggapan bahawa matematik itu terdiri daripada nombor, tanda dan simbol sahaja, yang disusun dalam bentuk persamaan. Mereka juga beranggapan bahawa matematik bersifat kuantitatif yang tiada unsur-unsur kualitatif dan bahasa dalamnya (Sufean, 1992). Bidang matematik mempunyai bahasanya tersendiri yang perlu dikembangkan dan diberi perhatian, khususnya oleh pendidik matematik. Persoalan utama dalam pendidikan matematik adakah para pendidik memahami akan apa yang dimaksudkan dengan matematik. Kalau ditanya, rata-rata pendidik mengatakan bahawa matematik adalah satu cabang ilmu yang berkait rapat dengan nombor. Pemahaman sedemikian rupa adalah sangat sempit. Matematik bukanlah sekadar berinteraksi dengan nombor semata-mata. Ianya mencakupi skop yang jauh lebih luas daripada itu. Matematik sebenarnya adalah bahasa universal yang unik yang menjangkau batasan sosial, budaya dan bahasa menggunakan simbol dan sintaksis yang diterima secara global. Menurut Inder (1982), Matematik adalah bahasa yang merupakan satu cara untuk menggambarkan, rakaman dalam ayat matematik dan menginterpretasi simbol yang digunakan untuk perhubungan. Matematik sebagai satu bentuk bahasa kerana matematik melibatkan komunikasi antara konsep dan simbol. Matematik boleh dikatakan sebagai bahasa kedua bagi seseorang individu selepas bahasa ibundanya seperti Kantonis, Tamil, Melayu dan Inggeris. Matematik dianggap sebagai bahasa segajat kerana penggunannya yang melibatkan pelbagai aplikasi dalam kehidupan seharian, samada mengira perbelanjaan harian di rumah, di tempat kerja ataudi kedai. Jadi boleh dikatakan bahawa bahasa Matematik adalah sangat unik. Beberapa perkara bagi memahami pembinaan bahasa Matematik dibincangkan secara terperinci dari segi idea matematik yang mempunyai tiga komponen utama iaitu linguistik, konsep dan prosedur.
1. Komponen Linguistik (bahasa Matematik)
Bahasa Matematik ialah bahasa kedua kepada seseorang individu ang mana bahasa matematik ini melibatkan komunikasi konsep melalui simbol. Konsep-konsep yang terdapat dalam bahasa Matematik adalah seperti klasifikasi, kuantiti, saiz, susunan, perhubungan, ruang, jarak, masa dan lain-lain. Menurut Ibrahim Md Noh (1994), apabila seseorang pelajar tidak dapat menyelesaikan masalah bercerita, punca masalah bukan daripada kelemahan dalam aritmetik sahaja, tetapi mungkin disebabkan oleh kelemahan penguasaan bahasa matematik. Bahasa matematik terdiri daripada tiga iaitu perbendaharaan kata matematik, sntaksis dan terjemahan dua hala.
a) Perbendaharaan Kata Matematik
Penguasaan perbendaharaan kata matematik pelajar bergantung kepada:
Pengalaman sehariannya dengan kawan, keluarga dan persekitaran
Perbendaharaan kata yang digunakan oleh guru sewaktu proses pengajaran
dan pembelajaran di dalam kelas.
Tahap bahasa matematik yang digunakan oleh buku teks
b) Sintaksis
Sintaksis merupakan refleks kepada tatabahasa yang berhubungan antara perkataan dan ayat, ia menjadi formula kepada transformasi terhadap ayat bahasa melayu seperti ayat aktif, pasif atau ayat nyata. Secara analoginya, ia adalah sama formulanya dengan sesetengah transformasi dalam matematik. Dalam algebra, boleh dilihat bagaimana simbol dimanipulasi mengikut formula bahasa, tatabahasa bagi perwakilan simbol. Jadi, untuk meningkatkan penguasaan bahasa matematik pelajar guru perlu menngunakan pelbagai bentuk ayat yang mempunyai maksud yang sama dalam sesi pengajaran dan pembelajaran.
Contohnya:
Soalan 20 - 8 = ?, boleh ditanya dalam beberapa cara seperti
Cari beza antara 20 dengan 8
Cari selisih antara 20 dengan 8
Tolak 8 daripada 20
Ambil 8 daripada 20
20 dikurangkan 8 sama dengan berapa?
Sekiranya guru hanya menggunakan satu bentuk ayat sahaja (misalnya 20 tolak 8 sama dengan berapa?) pelajar akan mendapat masalah dalam peperiksaan di mana soalan mungkin ditanya dalam pelbagai entuk yang tidak pernah dijumpai oleh pelajar
c) Terjemahan Dua Hala
Antara kesulitan besar yang dialami oleh pelajar semasa menyelesaikan masalah bercerita ialah pelajar tidak dapat menukarkan maklumat yang terkandung dalam soalan (bahasa Melayu) kepada ayat matematik (bahasa matematik). Jadi, untuk menguasai kemahiran penyelesaian masalah pelajar perlu ada kemahiran dalam menterjemahkan masalah bercerita (dalam bahasa Melayu) kepada bahasa matematik dan sebaliknya. Guru juga perlu melatih pelajar supaya mereka dapat berfikir dalam bahasa matematik. Guru matematik juga perlu memberi soalan berbentuk soalan masalah bercerita berdasarkan ayat matematik (bahasa matematik ke bahasa melayu) selain daripada soalan penyelesaian masalah.
Tujuan utama memahami konsep asas bahasa ialah untuk mengenal pasti sesetengah komponen untuk berkomunikasi dengan bahasa matematik. Menurut Pimm (1987), di dalam kelas matematik, terdapat tiga dasar yang perlu diberi penekanan dalam subjek matematik iaitu makna, simbol atau cara perwakilan dan sintaksis.
2. Komponen Konsep
Dalam matematik, konsep merupakan satu perkara yang amat penting. Melalui pemahaman konsep, pelajar dapat menghurai dan mengetahui bagaimana, kenapa sesuatu simbol dan sesuatu tatacara (aritmetik) itu sedemikian. Pemahaman konsep membolehkan pelajar menerangkan dan mengesan tentang logik ilmu matematik. Pelajar boleh merujuk kepada konsep untuk mengetahui permasalahan dan memperbaikinya apabila ada sesuatu masalah yang timbul. Konsep dalam matematik diajar dan dikembangkan mengikut perkembangan kognitif pelajar. Jadi, konsep dalam matematik berubah-ubah mengikut situasi dan kondisi yang tertentu.
KESIMPULAN
Bahasa merupakan alat yang digunakan untuk berkomunikasi dalam pengajaran dan pembelajaran matematik. Melalui kemahiran berbahasa, komunikasi dalam pembelajaran dan pengajaran berjalan dengan lancar. Penggunaan bahasa yang beul di dalam kelas menjadikan pelajar itu dapat memahami matematik dan dapat menyelesaikan masalah dengan mudah. Di samping itu juga, penggunaan bahasa yang betul di dalam kelas membolehkan pelajar memperbetulkan salah faham mereka terhadap konsep istilah matematik yang digunakan di dalam kelas. Guru sepatutnya perlu tahu cara untuk berkomunikasi dengan pelajar dan seterusnya menggunakan pelbagai perkataan dan perbendaharaan kata bagi sesuatu istilah. Proses pembelajaran yang berkesan ialah pembelajaran yang melibatkan perhubungan dan perkongsian idea antara pelajar dan guru yang boleh dilihat melalui penggunaan bahasa oleh guru semasa berkomunikasi dengan pelajar.
Rujukan:
Abdullah Hassan dan Ainon Mohd (2000). Komunikasi Untuk Guru. Kuala Lumpur: Utusan Publications&Distributors Sdn Bhd.
Goldhaber, G.M. (1990). Komunikasi dalam organisasi. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.
Harian Metro, Jumaat 13 Mac 2009
Ibrahim Md. Noh, 1994. “Reformasi Pendidikan Matematik: Keperluan -keperluanya” dalam Jurnal Matematik dan Sains. Bahagian Pendidikan Guru. Jilid I
Kementerian Pelajaran Malaysia (2012). Soalan Lazim MBMMBI. Dimuat Turun pada 25 Oktober 2015 http://www.moe.gov.my/my/soalan-lazim?cat=28
Keong., C.Y.(2010).Impak Pengajaran Sains dan Matematik dalam Bahasa Inggeris ke atas Pelajar Sekolah Rendah Jenis Kebangsaan Cina. 1:2(2010) 21-28
Laman Utusan Malaysia Online 12 Mei 2011
Malaysiakini , 8 Julai 2009
Sabri Ahmad, Tengku Zawawi Tengku Zainal & Aziz Omar (2006). “Isu-Isu Dalam Pendidikan Matematik”, Utusan Publication & Distributors Sdn Bhd, Kuala Lumpur
Trends in Mathematics and Science Study 2003 (TIMSS) International Press release. http://nces.ed.gov/timss/results03.asp
No comments:
Post a Comment